Een beter plan maak je met bewoners
In het Van Heukelompark in Utrecht komen 190 nieuwe sociale huurwoningen, die vier verouderde portiekflats zullen vervangen. We maakten het plan met vergaande betrokkenheid van de huidige bewoners en omwonenden. Architect Louise de Hullu vertelt hoe de bewoners enthousiast werden voor het ontwerp.
Hoe reageerden de bewoners op het voorstel tot sloop?
‘Veel bewoners wonen al jaren met veel plezier in de buurt. Aanvankelijk stuitte het plan op scepsis van de buurtbewoners. Ze verwachtten dat ze er met nieuwbouw op achteruit zouden gaan. Dat zij afscheid zouden moeten nemen van hun werkruimte of dat een nieuwe woningplattegrond niet zou aansluiten op hun woonwensen. En tegelijkertijd klaagde een grote groep over de slechte staat van de woningen en de hoge energiekosten.’
Hoe kregen jullie de bewoners mee?
‘We organiseerden met woningbouw-vereniging Woonin en de gemeente Utrecht vijf sessies. We lieten bewoners en omwonenden meebeslissen over de stedenbouwkundige opzet, het groen, de woningplattegronden en de architectuur.
In de eerste bijeenkomst informeerden Woonin en de Gemeente bewoners en omwonenden over de plannen voor sloop-nieuwbouw. Tijdens de tweede sessie gingen we in gesprek met de betrokken partijen rondom de maquette over drie verschillende opties voor de nieuwbouw. De buurtbewoners reageerden op de ideeën door post-its te plakken bij de varianten.
We werkten drie modellen uit met de thema’s: groen, bouwhoogte, bezonning, privacy, entrees en balkons. Daarnaast presenteerden we in de derde bijeenkomst op verzoek van de bewoners ook een onderzoek naar renovatie.
Met de input die we ophaalden, presenteerden we in de daaropvolgende sessie een kaartspel met voorbeelden van sfeer, kleur en materiaal. Met een QR-code konden de buurtbewoners de drie modellen met een VR-bril bekijken. Met een sticker konden zij stemmen op hun favoriete ontwerp. Ook konden geïnteresseerden stemmen in de projectwoning aan de Norbruislaan.
We sloten af met een extra infoavond, waarin we nog een keer de voor- en nadelen van renovatie en sloop-nieuwbouw lieten zien. De opkomst was groot. En 80% van de bewoners stemde uiteindelijk voor nieuwbouw met kwalitatief betere woning met een lage energierekening.’
‘We lieten bewoners en omwonenden meebeslissen’
Wat is van de participatie terug te zien in het ontwerp?
‘We verwerkten de belangrijkste aandachtspunten van de bewoners in het ontwerp, dat we samen met de landschapsarchitecten van OKRA maakten. Die voorstellen hadden onder meer betrekking op de parkeeroplossing, het groen en de afsluitbare binnentuinen. Zo versmallen we het parkeerpad af en toe met een groenstrook, zodat de auto’s langzaam rijden en er meer ruimte is voor groen. Tussen de stoep en het gebouw komt een groene zone. De collectieve binnentuinen worden afsluitbaar voor de veiligheid. Via het trappenhuis en de twee poorten kunnen de bewoners de tuin in. Later kunnen de bewoners samen kijken wie het leuk vindt om te tuinieren. Dat kan per binnentuin verschillen.’
Hoe draagt dit project bij aan een inclusieve stad?
‘Met de inhoudelijke betrokkenheid van de bewoners maken we meer sociale woningen dan er nu staan en we maken meer ruimte voor groen. De bewoners zijn ook enthousiast over alle plekken waar ze elkaar kunnen treffen. Op de brede galerijen is ruimte voor een zitje. Aan de Norbruislaan komt een grote ontmoetingsruimte voor alle bewoners. In de gemeenschappelijke binnentuinen staan tuintafels en in de entreehal is ruimte voor opslag van tuingereedschap. Zo ontwerpen we de spontane ontmoeting en maak je een inclusieve stad.’
Credits
Van Heukelompark, Utrecht
Opdrachtgever
Woonin
Programma
190 huurwoningen (75% sociaal, 25% midden), ontmoetingsruimte
Samenwerking
OKRA Landschapsarchitecten
Rol INBO
Stedenbouw en architectuur
Team INBO
Louise de Hullu, Bert van Breugel, Marc Smolders, Tim Stins
Oplevering
2025